De Kip
- Wetenschappelijk: Gallus gallus domesticus
- Engels: Chicken
Een mooie toevoeging aan ieders tuin is een toompje kippen, als het even kan met haan. Het zijn nuttige dieren die al sinds mensenheugenis voor de vlees- en eierproductie worden gehouden. Behalve nuttig zijn de verschillende kippenrassen ook nog eens erg mooi, en de onderlinge verschillen tussen de rassen doen amper onder voor die van de hond. Zo weegt de Serama minder dan 500 gram, terwijl de Brahma tot wel 5 kilo kan wegen. Verder zijn er uiteenlopende verschillen tussen kleuren en patronen, vederstructuur, kleur van de poten en niet te vergeten de soort kam. Ook de karaktereigenschappen lopen sterk uiteen. Ik broed zelf eieren uit in de broedmachine en op natuurlijke wijze, onder de kloek. Op deze pagina vindt u behalve algemene informatie over de voeding en verzorging, ook specifieke informatie over enkele van deze rassen.
Voeding en Verzorging
Als onderhoudsvoer kunt u verschillende soorten voer overwegen:
- Korrel. Dit is het meest voorkomende voer. Het bestaat uit geperste brokjes, waarin de belangrijkste voedingsstoffen zitten die de kip nodig heeft. Het voordeel is dat de kip niet kan selecteren en weinig knoeit. Ik gebruik zelf de 'Scharrel legkorrel' van het merk Garvo. Korrels van het merk Havens hebben een vergelijkbare samenstelling, behalve dat de premix in Garvo de kleuren van de kam en poten iets mooier laat uitkomen.
- Meel. Bestaat uit gemalen granen. Ook hierin zitten de meest nodige voedingsstoffen in verwerkt. Het voordeel is dat legmeel droog is, waardoor de kip steeds op en neer moet van de voerbak naar de waterbak. Dit is een goede bezigheidstherapie. Nadeel is dat er meer geknoeid wordt, doordat de kippen op zoek gaan naar de lekkerste bestandsdelen. 'Scharrel Legmeel' van Garvo is een voorbeeld van een legmeel.
Het dieet van de kip moet worden aangevuld met groenvoer en zo nu en dan een handje graan, eivoer of wormen. Let op met groenten met een sterke smaak en geur (zoals prei, ui), omdat deze de smaak van de eieren nadelig beïnvloeden. Het voeren van alleen graan of voornamelijk graan ( in plaats van legkorrel of -meel) kan ertoe leiden dat de kippen van de leg afgaan omdat in graan niet alle voedingsstoffen zitten die ze nodig hebben (het zijn maar 4 of 5 verschillende graansoorten zonder toegevoegde vitaminen en mineralen).
Erg mooi voer is de Alfamix van Garvo. Naast dat dit een hele smakelijke en complete mengeling is, zit hierin ook geen goede darmbacterie verwerkt, die ervoor zorgt dat de voedingsstoffen in het voer beter kunnen worden opgenomen door de kip (betere vertering). Het idee erachter is vergelijkbaar met wat Yakult doet voor mensen.
Verder moeten kippen altijd de beschikking hebben over maagkiezel voor het vermalen van het voer en grit voor het produceren van de eierschaal. Het altijd kunnen beschikken over vers drinkwater is voor kippen zeer belangrijk, en wordt door veel mensen onderschat. Een ei bestaat namelijk voor meer dan 80% uit water en het liefst zien we de hen er toch elke 24-30 uur één leggen.
Rassen
Hieronder volgt een kort overzicht van de rassen die ik houd of heb gehouden:
Bielefelder Kriel
 |
|
|
Een foktoom Bielefelder krielen. De mooie rode kam is een teken dat ze goed in conditie zijn. |
Na diverse rassen te hebben uitgeprobeerd, kocht ik in 2013 voor het eerst broedeieren van de Bielefelder Kriel. Persoonlijk vond ik het de fijnste krielen die ik tot nu toe gehad heb.
De enige erkende kleurslag bij Bielefelders is Koekoekspatrijs. Een bijzondere kleur voor degenen die het nog nooit gezien hebben. Ze hebben altijd een enkele kam en gele poten.
|
|
Bielefelder krielen zijn zeer rustige kippen, die zich ook niet zo vlug aan de verzorger opdringen bij het voederen, hoewel ze wel nieuwsgierig dichterbij zullen komen. Wel zijn ze voor een kriel vrij groot (de haan weegt iets meer dan een kilo). De kippen leggen tamelijk goed, uitgezonderd in de 4 koudste maanden leggen ze toch gemiddeld ééns in de anderhalf a twee dagen een ei.
Interessant bij Bielefelders en Bielefelder krielen is dat haan en hen al vanaf de uitkomst van elkaar te onderscheiden zijn: de haan heeft een wat lichtere kleur en mist de oogstreep, die de hen wel heeft.
Serama
 Serama haan
|
De Serama kriel vindt zijn oorsprong in Maleisië. De Serama is het kleinste kippenras, het gewicht van de haan ligt meestal onder de 500 gram. De serama heeft gele poten en een enkele kam. Andere kenmerken zijn de hoge, volle borst, rechtopstaande staartveren, korte rug, en de laaghangende vleugels. De combinatie van de korte rug en rechte staart zorgen bij de haan voor een V-vorm tussen hals en staartveren, bij de hen is deze vorm ook waar te nemen, al heeft deze dan meer weg van een scherpe U.
Serama's zijn er in alle denkbare kleurslagen. Ze zijn wat gevoeliger voor kou als andere kippenrassen. Het zijn geen echte leggers.
Sebright
Sebrights zijn de eerste kippen die ik heb gehouden. Ze maken een altijd levendige indruk en worden gemakkelijk vertrouwd met hun verzorger.
De Sebright is een krielras uit Engeland. Zij zijn door Sir John Sebright gefokt als sierras door het kruisen van verschillende rassen met de door hem gewenste eigenschappen.
 Sebright hennen
|
Sebrights zijn kleine krielen: de haan weegt zo'n 500-600 gram. Er zijn enkele kleurslagen, welke allemaal blauwe poten en een rozenkam hebben. Verder zijn ze allemaal gezoomd, waarbij iedere veer een smalle, gelijkmatige zoming moet hebben. Er zijn wit- en zwartgezoomde Sebrights. De zwartgezoomden zijn er in de kleuren goud zwartgezoomd, citroen zwartgezoomd en zilver zwartgezoomd, waarvan de gouden en zilveren variant de oorspronkelijke kleuren zijn. Van de witgezoomde variant bestaat er alleen een geel witgezoomde.
De hen legt tussen maart en september haar kleine spierwitte tot lichtcrèmekleurige eieren.
|
Hollandse Patrijskriel haan |
|
|
Hollandse Patrijskriel hen |
Hollandse kriel
De Hollandse kriel is net als de Sebright een oorspronkelijk krielras, dat wil zeggen ze zijn niet gefokt uit hun grotere broers, maar juist als kriel ontstaan. Het is dus niet de krielvorm van de Hollandse hoen. Het is een levendig, vrij goed leggend krielras, dat naar mijn ervaring net wat schuwer is dan de meeste andere rassen.
Deze kippen zijn er in een twintigtal kleurslagen, van het klassieke patrijs tot zalm, wit, columbia en buff. Ze hebben altijd een rechtopgedragen enkele kam en grijsblauwe poten en horen een fiere houding te hebben met een holle rug die geen hoeken vertoont (dus geen 'V' maar een 'U'). De haantjes wegen circa 500-550 gram, de hennetjes zijn zo'n 100 gram lichter. De haan heeft een mooie lange sierbevedering.
Barnevelder kriel
Sorry, aan dit kopje wordt nog gewerkt.
Wyandotte kriel
Sorry, aan dit kopje wordt nog gewerkt.