Huisvesting & Benodigdheden

Wat haalt u zoal in huis voordat u een vogel aanschaft? Wat voor kooi hoort bij wat voor vogel? Deze onderwerpen zullen op deze pagina worden besproken.

Kosten

Let op dat de eerste aanschaf van kooi en benodigdheden aardig wat gaat kosten. Vindt u alles gauw te duur, neem dan gewoon geen vogel, of neem een kleinere soort die met goedkopere spullen toe kan. Met regelmaat kom ik mensen tegen die per se een valkparkiet willen, maar hiervoor een veel te kleine kooi aanschaffen omdat ze hieraan maar een paar tientjes uit willen geven. Koop dan geen dier, want het beestje is beter af zonder u. Op basis van onderstaande informatie kunt u zelf een inschatting maken wat voor kooi u nodig heeft. Op onze webshop krijgt u een idee van de prijzen van kooi en benodigdheden, zodat u een inschatting kunt maken van de kosten die met de aanschaf van een vogel gepaard gaan. 

Huisvesting

Voordat u gaat beginnen met het houden van vogels, moet er eerst worden gezorgd voor een geschikte huisvesting voor de desbetreffende soort. Laten we even het onderscheid maken tussen kweekvogels en gezelschapsvogels.

Kweekvogels

De bedoeling van deze vogels is om ze te houden als liefhebberij en om er eventueel mee te kweken. De vogelhouder die kweekt is vaak minder gehecht aan de individuele vogels die hij heeft, maar meer aan het totaalplaatje van de hobby: verzorging, het hebben van een bepaalde collectie, het gedrag en uiterlijk van de vogels. Wat voor huisvesting past daarbij? Dit hangt uiteraard ook weer af van de soort vogel, ik heb geprobeerd het hier een beetje algemeen te houden. 

Men kan bij het kweken van vogels kiezen tussen een ruime kweekkooi of een buitenvolière. Een volière heeft meestal de voorkeur, omdat vogels die buiten worden gehouden vanzelf al genoeg zonlicht krijgen en een juist dag- en nachtritme hebben. Verder hebben vogels buiten vaak een grotere ruimte waardoor ze meer beweging hebben. Dit kan men vaak zien aan de fitheid en het verenkleed. Als u vogels zo optimaal mogelijk binnen wilt houden, kunt u denken aan uv-lampen en tijdschakelaars met dimfunctie om zo de situatie buiten zo goed mogelijk na te bootsen. Vergeet bij vogels in broedkooien ook niet regelmatig te sproeien en/of badwater aan te bieden. Vanzelfsprekend moeten de broedkooien minstens zo groot zijn dat de vogels hun vleugels moeten strekken om van de ene stok naar de andere te komen. Het verdient de voorkeur om de vogels buiten het kweekseizoen meer ruimte te bieden in een vluchtje. 

Verder moet men er nog op letten of de vogel die wordt aangeschaft winterhard is. Veel vogelsoorten zijn zo langzamerhand gewend aan ons Nederlandse klimaat en kunnen daarom het hele jaar in een buitenvolière verblijven, mits ze de beschikking hebben over een droge, tochtvrije schuilplaats. Voor andere soorten, die wat gevoeliger zijn, moet weer worden gezorgd voor een verwarmd verblijf.

Het formaat en de soort kooi wordt bepaald door de vogel die u wilt gaan houden. Voor de vogelsoorten die ik zelf kweek of heb gekweekt vindt u hierover meer informatie bij de 'soortbeschrijvingen' op de website. 

Gezelschapsvogels

Het doel van de (toekomstige) vogeleigenaar is hier niet zo zeer het kweken of verzamelen van bepaalde soorten, maar meer het hebben van gezelschap (een maatje) of leven in huis. De eigenaar is vaak meer gehecht aan de individuele vogel(s) zoals veel mensen dat ook met hun hond hebben. Voor u een kooi koopt is het eerst handig dat u weet naar wat voor soort vogel u op zoek bent. Overigens sluit het houden van vogels in de volière het houden van één of meer vogels als gezelschapsvogel (waar men weer een persoonlijkere band mee heeft dan met de volièrevogels) niet uit. 

Wat voor vogel moet ik kiezen?

Allereerst is het belangrijk dat u weet waarom u een vogel wilt. Wilt u gewoon wat beweging of zang in huis, of gaat het u om een kameraadje? Is het voor u belangrijk dat de vogel speels is, erg aanhankelijk is, veel fluit of weinig krijst?

Over het algemeen zijn kanaries, putters, sijzen, mexicaanse roodmussen en bastaarden tussen deze soorten, erg geschikt om te houden voor de zang. Wilt u enkel wat beweging in huis, zijn verschillende soorten tropen, zoals zebravinken en bichenowastrildes wellicht iets voor u. 

Wilt u echt een tamme vogel die u echt opzoekt? Dan zult u waarschijnlijk het meeste hebben aan een kromsnavel. Van nature zijn kromsnavels erg sociaal en tussen koppels en familieleden vormt zich een hechte band. Deze natuurlijke eigenschap van parkiet- en papegaaiachtigen maakt hen ideale vogels om tam te maken. In de tabel onderaan deze webpagina vindt u eventueel meer info over verschillende soorten parkiet- en papegaaiachtigen.

Nu u weet wat voor soort vogel u zoekt, komen we bij het soort kooi dat daarvoor kan worden gebruikt: 

Kooien voor Zangvogels

Een vogel die puur voor de zang wordt gehouden, zoals een kanarie, kan met een klein kooitje al aardig uit de voeten. Denk aan de standaard ronde kanariekooien met een doorsnee van bijvoorbeeld 40 cm. Overigens kan er beter voor een kooi met rechte zijden worden gegaan, dit komt ten goede aan de vliegruimte in de kooi en de kooi kan makkelijker dicht tegen een wand worden gezet wat de vogel een beter gevoel van veiligheid biedt. 

Kooien voor Vogels om naar te kijken

Vogels die u in de huiskamer zet om het geheel een beetje op te fleuren, mogen een iets grotere kooi hebben. Bij bijvoorbeeld zebravinken is het leuk dat u een koppeltje aanschaft en dat u de gedragingen mooi kunt bekijken. Denk aan een traliekooi vanaf bijvoorbeeld 60x30x40 (LxBxH). Wilt u echt de natuurlijke leefomgeving van de vogels nabootsen, kunt u een terrariumachtige kooi maken. Zorg hierbij voor zwart of groen gaas, wat een goede inkijk geeft, en voor licht (bijvoorbeeld ledlampjes) in de kooi. Verder kunt u de kooi aankleden als een stukje natuur, dus met potgrond of bosgrond en met (kunst)planten, schors, een waterval, etcetera.

Kromsnavels

Bij parkieten en papegaaien is het handig dat de kooi tenminste aan één zijde over horizontale spijlen beschikt. Hierdoor kunnen de vogels gemakkelijk klimmen. De grootte van de kooi is afhankelijk van het formaat vogel dat er in komt, het gedrag van deze vogel en de hoeveelheid tijd dat de vogel vrij buiten de kooi mag rondvliegen. Zo heeft een catharinaparkiet die iedere avond even los mag, genoeg aan een kooi van bijvoorbeeld 60x30x40 (LxBxH). Een turquoisineparkiet daarentegen, is meer een vlieger en kunt u beter een kooi geven van tenminste 80 cm breed of liever nog wat breder.

Bij grotere kromsnavelsoorten zoals alexanderparkieten, aratinga's en papegaaien, moet u opletten dat de spijlen sterk genoeg zijn. Het spreekt ook voor zich dat zij een grotere kooi nodig hebben dan hun kleine neefjes. Denk bij een aratinga aan een kooi van bijvoorbeeld 60x40x70, mits de vogel iedere dag even los mag. Moet de vogel vaak enkele dagen achtereen in de kooi blijven, denk dan aan een kooi met meer breedte (bijvoorbeeld 100 cm) en eventueel diepte zodat hij in de kooi zijn vleugels kan strekken.

Bij vogels als lori's, die dunne ontlasting hebben, moet u ook nog denken aan de muren in uw kamer. Kies bijvoorbeeld voor een kooi met een dichte achterwand, waardoor de ontlasting in elk geval binnen de kooi blijft. Kies hierbij voor gladde materialen, zoals kunststof, plexiglas, betonplex of trespa, waardoor u de kooi gemakkelijk schoon kunt houden

Benodigdheden

Naast de kooi zijn er diverse andere dingen waar op gelet dient te worden voor de vogel aan wordt geschaft. 

Zitstokken

De zitstokken in de kooi dienen van de juiste diameter te zijn, dus niet te dik en niet te dun. Als u alleen maar geheel ronde stokken gebruikt van dezelfde diameter, is het wachten op doorzitplekken op de voetzolen van uw vogel. Het beste is om snoeihout te gebruiken van verschillende diktes, waardoor de vogel steeds op een andere manier op de stok zit en dus niet steeds hetzelfde stukje poot gebruikt. Bovendien is dit veel natuurlijker en kan de vogel meteen aan de schors knagen. Kiest u toch voor gewone houten zitstokken, zorg dan voor stokken van verschillende diameters en zorg dat ze niet geheel rond zijn. Desnoods gaat u met een zakmes hier en daar langs de stok, waardoor deze wat ruwer van vorm wordt.

In veel kooien die standaard in de handel zijn, zitten kunststof zitstokken. Kunststof zitstokken zijn misschien praktisch om schoon te maken, maar let op dat de grotere kromsnavels deze vaak kapotknagen en hierbij stukjes plastic binnen kunnen krijgen. Snoeihout hoeft u niets te kosten, dus doe hier niet moeilijk over en vervang de plastic stokken door houten exemplaren.

Nagelslijtstok

Een goede manier om de nagels van uw vogel niet steeds te hoeven knippen, is het ter beschikking stellen van een nagelslijtstok. Dit zijn ruwe, veelal betonnen stokken. Ze zijn in alle soorten en kleuren in de handel. Hang deze stok wat bovenin uw kooi en u zult zien dat het de favoriete zitplaats wordt van uw vogel. U bespaart uzelf ook nog eens een hoop gedoe met het nagels knippen.

Voer- en waterbakken 

De meeste kooien zullen compleet komen met voer- en waterbak of -flesje. Waar u op moet letten is dat het materiaal geschikt is voor het soort vogel dat u neemt. Een dun kunststof bakje zal niet lang meegaan als u kromsnavels gaat houden, maar is wellicht wel praktisch voor kanaries en tropen. Door middel van een waterfles voorkomt u dat er ontlasting in de watergelegenheid van de vogel komt. Natuurlijk moet het bekje van de fles groot genoeg zijn voor de snavel van de vogel die u aan wilt schaffen.

Veel vogels badderen graag en een badje dat u aan de kooi kunt hangen, of een waterschaal voor onderin de kooi is daarom geen overbodige luxe.

 

Speelgoed

Als u een parkiet of papegaai aanschaft, zult u er niet aan ontkomen hem wat speelgoed aan te bieden zodat hij zijn tijd kan verdrijven. Denk bij speelgoed aan klimtouwen, touwen met houten of leren stukken eraan, acryl of kunststof speelgoed, etc. U kunt zelfs met touw, hout en eventueel papier zelf speelgoed maken. De functie van speelgoed is dat de vogel zijn knaaglust hierop kan botvieren en bovendien wat uitdaging heeft. Hang de kooi vooral niet vol met een oerwoud van speelgoed, maar beperk het tot één of twee stuks die u regelmatig omwisselt met een ander speeltje, zodat het interessant blijft voor uw dier.

Op deze pagina van onze webwinkel vindt u een heel mooi assortiment speelgoed!

Bodembedekking

Onderin de kooi zit meestal een schuiflade, welke u voorziet van beukensnippers, schelpenzand of een andere geschikte bodembedekking. De functie hiervan is dat de ontlasting van de vogel niet vast komt te zitten aan de mestlade, en deze daarom gemakkelijk te reinigen is. Veel vogels zitten graag op de grond in schelpenzand te pikken of met de beukensnippers te spelen.

Voer

Voordat u een vogel aanschaft, haalt u eerst geschikt voer in huis. Voor zaadetende vogels is dit een zaadmengeling. Dit moet in elk geval worden aangevuld met maagkiezel en grit en eivoer. Onder het kopje 'voeding & verzorging' en onder de individuele soortbeschrijvingen vindt u hierover meer informatie.

Als u uw vogel bij een kweker koopt, zult u in veel gevallen een kleine hoeveelheid voer meekrijgen. Dit kunt u onder het voer mengen dat u zelf aanschaft, zodat de vogel langzaam kan wennen aan zijn nieuwe voeding.

Tabel eigenschappen kromsnavels

Om u te helpen kiezen welke kromsnavel bij uw eisen past, heb ik in deze tabel zo kort mogelijk de belangrijke eigenschappen van de kromsnavels omschreven waar ik ervaring mee heb. 

Soort Omschrijving
Grasparkiet Een vogel die veel wordt gehouden door beginnende vogelliefhebbers. Erg rustig en makkelijk tam te maken. Kan enkele woordjes leren of deuntjes fluiten. Kan vrij snel en behendig vliegen, maar klimt ook veel. Hoewel hij wel wat knaagt, is het geen sloper.
Valkparkiet Door zijn kuif en wangvlekken een opvallende verschijning. Een tamme vogel zal graag gekroeld worden, maar wel als het hem/haar uitkomt. Is zowel een snelle, behendige vlieger als een goede klimmer. Let op dat de vogels uw interieur niet verwoesten omdat ze graag alles kapotknagen. De vogels leren over het algemeen geen woordjes, maar kunnen wel goed deuntjes en melodieën nafluiten.

Neophema en neopsephotus 

Hieronder vallen turquoisine-, splendid-, elegant-, blauwvleugel-, en bourkeparkieten. Deze vogels zijn in tegenstelling tot andere kromsnavels absoluut geen klimmers, maar echte vliegers. Ze zijn ideaal voor mensen die een vogel willen die weinig geluid maakt, omdat ze alleen korte melodieën laten horen. De vogels hebben zeer opvallende kleuren, en zijn geen slopers. Hoewel ze graag je gezelschap opzoeken als ze tam zijn, zijn het geen echte knuffeldieren.

 Roodrugparkiet

Een mooie vogel om te zien, zingt erg mooi maar kan ook roepen. Kan zowel goed vliegen als klimmen. Wel een sloper en kan agressief zijn naar andere vogels. Hoewel ze wel je gezelschap opzoeken, zijn het geen echte knuffeldieren.

 Swiftparkiet

Deze vogel is mooi in alle opzichten: qua gedrag een echte acrobaat met toch een snelle en gracieuze vlucht, qua uiterlijk een mooigekleurde vogel en qua zang samen met de roodrugparkiet wellicht de mooist zingende kromsnavel. Erg speels en haalt de gekste toeren uit voor een lekker stukje fruit. Geen schreeuwer, gemakkelijk tam te maken. Knagen meer dan grasparkieten, maar geen echte slopers. In verhouding wel wat duurder, en de voeding vergt iets meer aandacht omdat ze naast zaad zo nu en dan loripap horen te krijgen.

 Catharinaparkiet

Sinds kort een erg populaire huiskamervogel. Niet zo raar aangezien de vogel niet schreeuwt, erg rustig en ook een echt knuffeldier is. Hoewel ze graag iets hebben om op te knagen, zijn het geen echte slopers. Bij het klimmen zijn het echte acrobaten, maar let niet op hun stuntelige vlucht, waarbij ze als een kolibrie met de vleugels slaan maar hierbij maar traag vooruit komen.

Forpus

Een echte minipapegaai. Ondanks het zeer kleine formaat zijn ze erg intelligent. Je kunt ze veel 'trucjes' leren en ze kroelen erg graag. Wel is het oppassen geblazen met deze soort indien je op een later moment een tweede vogel aan wilt schaffen (de 'introductie' tussen de twee zal dan 'volgens de handleiding' moeten) en kunnen ze eenkennig zijn in de zin van agressief naar bepaalde huisgenoten. 

 Aratinga

Er zijn diverse soorten aratinga's die één ding gemeen hebben: ze staan bekend om hun luide roep. Het zijn vogels die vooral vliegen maar ook zo nu en dan klimmen. De vogels zijn erg intelligent en proberen met hun sterke snavels alles uit om bij iets lekkers te komen. De Weddell's aratinga is een van de minst luidruchtige aratingasoorten. Als u tegen een beetje geroep kunt, heeft u aan een aratinga wel een juweeltje van een gezelschapsvogel.

 Lori

De clown onder de vogels. Hun gedrag is erg grappig aangezien ze op de gekste manieren over touwen en takken klauteren. De vogels zijn erg nieuwsgierig en worden gemakkelijk tam. Ze doen alles om uw aandacht te trekken, van fluiten tot het uithalen van acrobatische toeren. Ze kunnen redelijk deuntjes leren fluiten en ook enkele woordjes leren. Het zijn slopers en ze hebben een schelle roep die ze vooral laten horen als ze zich ergens over opwinden. Verder hebben ze door hun dieet (waaronder veel fruit en loripap) dunne ontlasting. De lori van de Blauwe Bergen is een goede vogel om mee te beginnen, omdat ze minder duur zijn en ook harder zijn dan de meeste andere lorisoorten.

Amazonepapegaai

Nu komen we bij de 'echte' papegaaien. Amazonepapegaaien zijn goede praters en laten zich (mits ze goed tam en je uiteraard goedgezind zijn) graag kroelen. Ze kunnen hard schreeuwen. In verhouding met andere papegaaiensoorten zoals ara's, grijze roodstaarten en kaketoes, zullen ze minder snel plukgedrag vertonen. Deze vogels hebben veel ruimte en aandacht nodig in verhouding met bovenstaande soorten.